Budynek jako magazyn surowców Wywiad z Lasse Lindem
Budując z myślą o przyszłości, nie należy zapominać o przeszłości. Tak brzmi rekomendacja Lassego Linda z kopenhaskiej pracowni 3XN Architekci – eksperta od wszystkich aspektów zrównoważonego rozwoju.
Czym jest zielony budynek?
To pojęcie stosunkowo łatwo wyjaśnić. Zielony budynek to taki, który ma mniejszy wpływ na środowisko niż standardowy obiekt, ze względu na zastosowanie materiałów o niskiej emisji CO², wydajnych energetycznie technologii czy oszczędność wody. Najważniejsze jednak, by korzystny dla środowiska efekt zastosowanych rozwiązań dało się udowodnić.
Jak ważne według Ciebie są tu dane środowiskowe?
Dane środowiskowe są zawarte w deklaracjach środowiskowych (EPD), które odnoszą się do konkretnych produktów. Są one teraz w powszechnym użyciu i stanowią źródło przejrzystych danych na temat ekologicznych rozwiązań. Dzięki nim możemy łatwo porównywać różne produkty, oceniać je i analizować ich działanie. Jeszcze pięć czy dziesięć lat temu firmy rzadko potrafiły wyjaśnić, z czego dokładnie zrobione są ich produkty. Wyobraźmy sobie na przykład firmę z sektora spożywczego, która nie wie, co znajduje się w żywności, dostarczanej przez nią na rynek… Dziś nikt by tego nie zjadł! Lubię to porównanie, bo uważam, że przejrzystość w budownictwie jest tak samo ważna.
Twoją specjalizacją jest gospodarka o obiegu zamkniętym. Jaka stoi za tym idea?
W przypadku gospodarki o obiegu zamkniętym, każdy materiał jest postrzegany w kontekście czasu. Innymi słowy liczy się to, jak był używany w przeszłości i jak będzie wykorzystywany w przyszłości. Ogólnie mówiąc gospodarka o obiegu zamkniętym odzwierciedla zasady, które obserwujemy w przyrodzie. Nie ma odpadów, są tylko zasoby. Liść, który spadł z drzewa, nie jest odpadem, lecz staje się pożywieniem dla zwierząt i owadów. Natura zna tylko obieg zamknięty. Taka jest również podstawa koncepcji gospodarczej, o której mówimy.
Gospodarka o obiegu zamkniętym to dziś jeszcze raczej podejście eksperymentalne niż norma.
Co ciekawe, myślenie, które stanowi podstawy tego rodzaju gospodarki, nie jest niczym nowym ani eksperymentalnym. Przeciwnie – kiedy przyglądamy się bliżej starym drewnianym budynkom, często okazuje się, że zostały one zbudowane dokładnie w zgodzie z tą koncepcją. Dawniej ludzie oszczędnie korzystali z zasobów, które mieli do dyzpozycji – ze względów ekonomicznych, a przy wznoszeniu nowych budynków, sięgali po stare elementy i materiały budowlane. Tę zasadę możemy zaobserować w całej Europie.
W jakim stopniu koncepcja gospodarki o obiegu zamkniętym stanowi nowe wyzwanie dla architektów oraz inżynierów sanitarnych?
Zaprojektowanie budynku w taki sposób, by nadawał się do elastycznego wykorzystania, jest wyzwaniem. Wymaga to złożonego, czasochłonnego planowania. Obecnie najczęściej buduje się w odpowiedzi na konkretne potrzeby – na przykład dom dla rodziny z klasy średniej, z małymi dziećmi. Ale skąd możemy wiedzieć, jakie będą potrzeby tej rodziny za 30 lat? Z drugiej strony – kiedy myślimy o dawnych budynkach – jak na przykład stare magazyny w Kopenhadze – widzimy, że ich prosta konstrukcja umożliwia wiele różnych zastosowań. Taka perspektywa powoduje daleko idące zmiany w pracy architekta.
Co ta zmiana oznacza dla producentów artykułów sanitarnych?
Dotyczą ich te same trendy, co wszystkich innych graczy z branży budowlanej. Chodzi o dostarczanie produktów, które odpowiadają na potrzeby osób świadomie dbających o zdrowie, a przy tym są wydajne energetycznie, a także rozwiązań, które pozwalają oszczędzać zasoby – materiały budowlane, energię i wodę.
W jakim stopniu cyfryzacja wspiera rozwój zrównoważonego budownictwa?
Dla tego rodzaju budownictwa cyfryzacja jest kluczowym wymogiem. Aby zaplanować cykl życia materiałów i produktów, potrzebna jest infrastruktura do przetwarzania danych. Paszporty materiałowe i budowlane, zawierające szczegółowe informacje na temat produktu, możliwe są tylko w formie cyfrowej. Dopiero zaczynamy ten proces, dlatego tak ważne jest opracowanie łatwych w użyciu narzędzi.
Lasse Lind jest architektem i partnerem w GXN i 3XN Architekci w Kopenhadze, gdzie pełni funkcję Głównego Konsultanta. Studiował w Pradze, Damaszku i w Królewskiej Duńskiej Akademii na wydziale Architektury. Specjalizuje się w zastosowaniu zasad zrównoważonego rozwoju i gospodarki o obiegu zamkniętym w branży budowlanej. Jako wizytujący wykładowca uczy na Uniwersytecie Technicznym Chalmersa w Goteborgu.